Już kilkuletnie dzieci uczone są wielu zasad – najpierw w przedszkolu, potem w szkole… ciągle słuchają czego im wolno, a czego nie. Jakie granice powinni im w takim razie stawiać rodzice, aby nie czuły się przytłoczone, a rozwijały się w odpowiednich warunkach?
Dzieci potrzebują jasnych granic, które podpowiadają im, jak zachować się w danej sytuacji. Muszą wiedzieć, co wolno im robić w danym domu, a czego nie. Istnieje jednak duża różnica pomiędzy zasadami z góry narzuconymi przez instytucje (np. szkoły), a tymi ustalanymi w domowym zaciszu. Wspólnie ustalone granice bowiem przyczyniają się do zawiązania bliskiej relacji poprzez szacunek wobec potrzeb i uczuć innych osób związanych zasadami.
Czy można przesadzić z zasadami? Badania1 dowodzą, że nastolatki z rodzin, w których nie ma określonych reguł częściej sięgają po alkohol. Co ciekawe, dotyczy to również dzieci, które w ten sposób próbują uciec od zbyt surowej dyscypliny ograniczającej ich wolność. Gdzie w takim razie przebiega cienka linia dzieląca rodziców ustalających rozsądne zasady a rodziców wychowujących dzieci zbyt rygorystycznie?
Zdaniem ekspertów nie chodzi o to, żeby wyznaczyć zasadę na każdą okoliczność – to może negatywnie wpłynąć na zachowanie dziecka. Domowe reguły nie powinny też składać się z samych zakazów i nakazów. Najlepiej dopasować je do stylu życia danej rodziny:
Zasady określamy w mądry sposób!
Zabierając się do wspólnego ustalania granic warto skorzystać z kilku wskazówek, aby faktycznie służyły dobrej komunikacji i zadowalały wszystkich domowników:
- Zasady ustalamy wspólnie – w tym procesie powinni uczestniczyć wszyscy, którzy będą się do nich stosować.
- Wykorzystujmy naturalne sytuacje, budujmy zasady, które wniosą coś w tryb życia, jakie prowadzi dana rodzina.
- Postawmy na jakość, a nie na ilość! Ilość zasad warto ograniczyć do jak najmniejszej liczby. Eksperci radzą, aby ograniczyć liczbę zasad np. do pięciu ponieważ ciężko byłoby zapamiętać i stosować się do szeregu różnych zaleceń.
- Korzystajmy z pozytywnych komunikatów np. „Okazujemy wdzięczność” zamiast „Nie kłócimy się”.
- Spisujemy zasady w widocznym miejscu, żeby w niejasnych sytuacjach móc się do nich łatwo odnieść.
- Chociaż zasady powinny być względnie stałe, część z nich może ulec zmianie wraz z dojrzewaniem systemu rodzinnego.
Chcesz dowiedzieć się jak stworzyć bliską relację z dzieckiem? Jak rozmawiać z nim o alkoholu? Kliknij, aby pobrać Przewodnik dla rodziców. Jak rozmawiać z dzieckiem o alkoholu?
(1) – Źródło: Wyniki badań ankietowych ESPAD 2015.
