Alkohol oddziałuje na ludzki organizm na wiele różnych sposobów – w wypadku dzieci i młodzieży skutki picia są poważniejsze niż u dorosłych. Dla nieletnich każda ilość alkoholu jest szkodliwa, a im później nastąpi inicjacja alkoholowa tym lepiej.
Skutki pica alkoholu mogą być bardzo poważne, od kłopotów zdrowotnych aż po trwałe uzależnienie. Dorośli powinni sięgać po alkohol w sposób odpowiedzialny, jednak problem jest naprawdę poważny, gdy chodzi o młodych ludzi. W wypadku dzieci i młodzieży opóźnianie inicjacji alkoholowej oraz utrudnianie dostępu do alkoholu ma szczególne znacznie, ponieważ substancja ta sieje prawdziwe spustoszenie w rozwijającym się organizmie. To dlatego, nie bez powodu, prawodawcy określają minimalny wiek umożliwiający legalną konsumpcję alkoholu – jest on różny w różnych krajach, ponieważ naukowcy nie są w pełni zgodni, kiedy konsumpcja alkoholu przestaje mieć zgubny i długotrwały wpływ na zdrowie, zdolności poznawcze i kondycję psychiczną młodych ludzi.
Podczas konsumpcji alkoholu najbardziej narażone na uszkodzenia są układ trawienny wraz z wątrobą, który jest odpowiedzialny za metabolizm alkoholu oraz układ nerwowy, szczególnie zaś mózg, którego działanie zostaje zaburzone. Warto pamiętać, że wątroba jest organem pojedynczym, a jej zdolności regeneracyjne są ograniczone – w wypadku jej uszkodzenia spowodowanego alkoholem lub jakimikolwiek innymi czynnikami żaden inny narząd nie może przejąć jej funkcji!
Konsumpcja alkoholu przynosi nie tylko doraźne, ale także długotrwale skutki – najpoważniejszym z nich jest zahamowanie rozwoju mózgu, uszkadzanie i obumieranie neuronów oraz tworzenie się nieprawidłowych połączeń między komórkami nerwowymi. Efektem może być obniżenie zdolności poznawczych, pogorszenie pamięci i wyników w nauce oraz zmiany w zachowaniu i psychice, co jest szczególnie ryzykowne w wieku nastoletnim, gdy kształtuje się osobowość młodego człowieka. Co ważne u osób dorosłych spożycie takiej samej ilości alkoholu nie powoduje równie daleko idących zmian.
Alkohol oddziałuje także na neuroprzekaźniki w mózgu w szczególności na dopaminę kojarzoną z odczuwaniem przyjemności oraz acetylocholinę odpowiedzialną za zdolność do uczenia się i zapamiętywania. W wypadku pierwszej z tych substancji jej poziom rośnie podczas picia, a po odstawieniu alkoholu znacząco spada, co powoduje, że młody człowiek staje się bardziej podatny na depresję. W wypadku drugiej jej wydzielanie rośnie, a alkohol wchodzi z nią w bezpośrednią reakcję, co powoduje późniejsze kłopoty z koncentracją i nauką oraz deficyty poznawcze.
Wysoka plastyczność mózgu oraz zmienne poziomy hormonów i neuroprzekaźników u młodych ludzi powodują, że nierozważne decyzje podejmowane w młodym wieku mogą przynosić skutki nie tylko bezpośrednie, ale też długofalowe. Raz zachwiana równowaga może nigdy nie wrócić do normy. Z badań wynika, że młodzież sięgająca po alkohol przed 14 rokiem życia jest aż pięć razy bardziej1 narażona na rozwój uzależnienia od alkoholu w dorosłości niż osoby sięgające po alkohol po 21 roku życia – to 47% uzależnionych w pierwszej grupie w porównaniu do 9% uzależnionych w drugiej grupie badanych!
A przecież zagadnienia związane ze zdrowiem i funkcjonowaniem organizmu to tylko część zagrożeń wynikających z konsumpcji alkoholu – nie mniej poważne są wypadki związane z konsumpcją alkoholu, wśród których można wyróżnić wypadki drogowe, ale także zatrucia alkoholowe, utonięcia czy upadki z wysokości, a także samobójstwa, których pierwotnym powodem jest konsumpcja alkoholu, często w połączeniu z różnego rodzaju negatywnymi wydarzeniami mającymi miejsce w życiu młodego człowieka. Osoby pod wpływem alkoholu są także znacznie bardziej narażone na bycie ofiarą przestępstwa – dotyczy to zarówno kradzieży czy rozboju, jak i znacznie poważniejszych przestępstw na tle seksualnym czy pobić, ponieważ człowiek po spożyciu alkoholu ma znacznie ograniczoną zdolność do racjonalnej oceny sytuacji i obrony.
Warto zwrócić uwagę na zachowanie własnych dzieci, ponieważ problem spożywania alkoholu przez dzieci i młodzież może dotyczyć niemal każdego rodzica. Aż 92% polskich 15- i 16-latków oraz 96% 17- i 18-latków sięga po alkohol2! Co więcej aż dla 1/3 nastolatków spróbowało alkoholu po raz pierwszy w życiu w domu w towarzystwie osób dorosłych, zazwyczaj poczęstowana przed rodziców lub krewnych.
—
Źródło:
1. Badanie ESPAD (Europejski Program Badań Ankietowych w Szkołach na Temat Używania Alkoholu i Narkotyków) 2018.
2. Analiza Centrum Badania Opinii Społecznej pt. „Postawy młodzieży wobec alkoholu”.
